Ultrazvučna dijagnostika ima široku primenu u medicini. Ujedno, predstavlja jednu od najstarijih procedura koje se primenjuju u ovoj nauci.
Sve je počelo krajem 18. veka kada je Lazzaro Spallanzani otkrio da šišmiši koriste zvuk pri kretanju. Na osnovu njegovog otkrića Jean-Daniel Colladon je razvio sonografiju na kojoj se bazira ultrazvuk.
U početku, korišćen je u terapeutske svrhe kod artritisa, ekcema i Parkinsonove bolesti. Da bi tek od 50-ih godina dobio ulogu kakvu danas ima. Naime, škotski naučnik Ian Donald je razvio B-mod (2D) ultrazvuk i njime je pregledao pacijentkinju kojoj je postavljena dijagnoza neoperabilnog tumora. Zahvaljujući Donaldu utvrđeno je da je reč o običnoj cisti na jajniku, te je ona uspešno otklonjena.
Razvojem tehnike i tehnologije napredovala je i ultrazvučna dijagnostika. 1986. godine pojavio se 3D ultrazvuk, a u narednoj deceniji i najsavremeniji – 4D model. Takođe, počela je i primena biopsije vođene ultrazvukom.
Kako se izvodi ultrazvučna dijagnostika?
Ultrazvuk koristi zvučne talase za razvoj slike unutrašnjosti posmatranog dela tela. Instrument koji se zove transduktor emituje zvuk visoke frekvencije, nečujan za ljudske uši, a zatim snima odjeke dok se zvučni talasi odbijaju da bi odredio veličinu, oblik i konzistenciju mekih tkiva i organa. Ove informacije se prenose u realnom vremenu formirajući sliku na ekranu. Karakteriše ga visoka preciznost, te lekari mogu jasno da utvrde da li postoje promene, kao i da prate stanje pacijenta, ukoliko je bolest već dijagnostifikovana.
Ultrazvučna dijagnostika se u većini slučajeva radi pomoću sonde na površini kože. Međutim, kod određenih pregleda koriste se sonde koje ulaze u organizam. Tako se kod transvaginalnog ultrazvuka sonda uvodi u vaginu žene da bi se dobile bolje slike materice i jajnika. Transrektalni ultrazvuk se koristi u dijagnozi oboljenja prostate. Dok se sonda pri transezofagealnom ehokardiogramu ubacuje kroz jednjak tako da se može obaviti detaljniji pogledat srca.
Posebna vrsta je kolor dopler krvnih sudova. Ovom ultrazvučnom procedurom vrši se procena stanja krvnih sudova, njihove anatomije, strukture zida arterije, kao i procena protoka krvi kroz njih.
Gde se primenjuje ultrazvučna dijagnostika?
Ultrazvuk ima višestruku namenu. Koristi se, pre svega, u dijagnostičke svrhe, za otkrivanje raznih vrsta bolesti, posebno uroloških, kardiovaskularnih, ginekoloških. Zatim, oboljenja gastro-intestinalnog sistema i endokrinološkog sistema, kao i mišićno-tetivnih oštećenja i bolesti.
Primenjuje se i u trudnoći. U ranoj fazi ima važnu ulogu za određivanje datuma porođaja, potvrđivanje prisustva blizanaca, za isključivanje vanmaterične trudnoće. Značajan je alat u skriningu koji pomaže u otkrivanju potencijalnih problema, uključujući neke urođene mane, probleme sa placentom, pozicioniranje karlice i druge. U drugom tromesečju pomoću ultrazvuka može se videti pol deteta, a neposredno pred sam porođaj služi za procenu veličine bebe na rođenju.
Ultrazvuk čini važan deo medicinskih procedura. Naročito pri biopsiji kada se specijalnom iglom, koja je precizno vođena ultrazvukom, uzima deo tkiva za testiranje u laboratoriji.
Da li je ultrazvučna dijagnostika opasna?
Ultrazvučna dijagnostika je potpuno bezbolna, bezbedna neinvanzivan procedura.
Pacijenti nisu izloženi jonizujućem zračenju, što postupak čini bezbednijim od dijagnostičkih tehnika kao što su rentgen i CT snimanje. S obzirom da ne postoji štetno dejstvo po čoveka nema ograničenja u pogledu godina starosti i vremenskog razmaka između 2 pregleda.
Ultrazvučni pregled možete obaviti u lekarskoj ordinaciji Dr Nestorov.
